By etter by - Town by Town

Sint Niklaas
Namnet tyder på at det har noko med julenissen å gjera, og det er kanskje rett, for like framfor rådhuset står det ein skulptur av han. Men det som er mest spesielt med denne byen må vera Grote Markt, som skal vera det største torget i Belgia. Plassen har trafikkerte gater på 3 sider. For at desse trafikkårene ikke skal framstå som barrierer for gåande og syklande, er det lagt særleg vekt på å laga godt synlege kryssingar. Fotgjengarfelta har glastak, og busshaldepassar er skilt frå dei andre køyrefelta med ein skjermvegg.

I ei sone rundt plassen er det lagt tregolv, i eit materiale som gjerne vert nytta til skipsdekk. Det er godt å gå på. Langs kanten er det ei open lyssjakt ned til det store underjordiske parkeringsanlegget som er tilgjengeleg via trapper og heis, ikkje heilt ulikt, men meir originalt enn det eg har sett i Mechelen. Sidan det ikkje er torgdag eller andre arrangement på plassen, får eg ikkje sjå korleis dette bymiljøet verkar på eit tidspunkt med stor aktivitet. Men noko spesielt er det. I alle fall kan ingen vera i tvil om at dette er storstova i denne byen.


Gent - ikkje berre ein sykkelby
Frå togvindauget legg ein merke til kyrkjetårna eit stykke unna, men ei telemast har diverre teke opp konkurransen. Frå jernbanestasjonen, som ligg der toglinja tangerer byen, er det eit godt stykke inn til sentrum i byen, altså høveleg sykkelavstand. Byen er om lag like stor som Bergen i innbyggjartal, ca. 250.000. Talet på parkerte syklar ved stasjonen og i nokre av gatene i nærleiken er enormt. Frå stasjonen og innover til sentrum kan ein følgja godt merkte sykkelfelt, men her er og fleire idylliske kanalstrekningar som det går an å sykla langs dersom ein vil unngå meir trafikkerte gater.

Brusteinen er ikkje det beste å sykla på, men trass i den ristinga som syklistane blir utsette for, er det svært mange som syklar her. Det er lov å sykla i begge retningar i einvegskøyrte gater. Det går bra når fartsgrensa er 30 km/t og ein stor del av trafikken elles går med trikk og buss. Det har vel også noko å seia at mange av syklistane er studentar, dei kan få eigen sykkel på utlån. At byen er ein sykkelby vert synleggjort på fleire måtar, som her under eit massearrangement 14. september 2008.

Det går elles ikkje an å vitja Gent utan å sjå inn i fleire av dei mektige kyrkjene og den store katedralen her. Plassen framfor katedralen og kyrkjene er monumentale byrom der brustein og mursteinsfasadar utgjer golvet og veggene i rommet. Bilane er rydda vekk, nokre stader i underjordiske parkeringshus som på Sint Pietersplein. I dette moderne underjordiske parkeringsanlegget med plass til 700 bilar slepp dagslyset ned fleire etasjar under bakken.

Som dei andre kyrkjene i Gent var Sint Pieters kerk bygd i gotisk stil, men den har seinare fått barokk utsjånad med kuppel, og skal vera ei etterlikning av St. Ignatiuskyrkja i Roma (som eg også har besøkt).

I Sint Baafs katedralen finst det mest kjende kunstverket her, eit meisterverk som også har fått stor plass i kunsthistoria. Det er ei altertavle, datert 1432, som vert halden i eit klimakontrollert rom bak ein tjukk glasvegg i eit kapell inne i katedralen. Meistarverket er måla av brørne Jan og Hubert van Eyck og har tittelen "Lammets tilbedelse". I alt består den store altertavla av 20 biletfelt, som er svært detaljrike. Ein godt kvalifisert guide vil trenga god tid for å gjennomgå innhaldet og symbolikken i bileta. Her er eit lite utsnitt av brystkleda og smykket på sjølvaste Gud Fader.


Brügge
Brügge står på UNESCO si verdsarvliste, og det er vel fortent. Difor er sentrum av byen full av turistar. At det er folk i byen er viktig for at gatemiljøet skal bli levande og gje lønsam drift for handels- og serviceverksemder. Men ein by der gatelivet er dominert av turistar kan bli for mykje prega av souvenirbutikkar, grupper på omvisning og ventande bussar i randsona utanfor. Markt er den store torgplassen, dei gotiske gavlfasadane har stått der i rundt 600 år, men dei har nok også vore fornya gjennom hundreåra. Nokre av dei mest representative bygningane fekk nygotisk stil på 1800-talet.